1403/06/29
محمد افروغ

محمد افروغ

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید: https://orcid.org/0000-0002-4866-8232
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده هنر و معماری
نشانی: دانشگاه اراک، ساختمان دکتر حسابی، گروه فرش
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
پی جویی شیر سنگی(جلوه ای از هنر و هویت بختیاری) با تکیه بر مطالعۀ مردم شناسی هنر
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده
کلیدواژه‌ها
بختیاری، هنر، هویت، شیر سنگی، نقش.
سال 1401
مجله پژوهشهای انسان شناسی ایران
شناسه DOI
پژوهشگران محمد افروغ

چکیده

پیکرتراشی و آفرینش تندیس و مجسمه‌های یادبودی، یکی از کهن‌ترین هنرهای سنتی است که از سابقه‌ای کهن در تمدن‌ ایران، برخوردار است. در این میان، شیر سنگی، از برجسته‌ترین دست‌کَنده فرهنگی و نمادین در هنر پیکرتراشی است که در جغرافیای وسیع بختیاری سابقه‌ای دیرینه دارد. از دیگر سو، فهم و شناخت علل خلق آثار هنری در میان عشایر و درک مفاهیم پنهانی و بنیادین حاصل از نگرش و باورهای هنرمندان، نیازمند به‌کارگیری شیوه‌های علمی و مرتبط با هنرهای بومی(شیر سنگی) است. در مقاله حاضر رویکرد مردم‌شناسی هنر، جهت کشف معناهای ضمنی، انتخاب شده‌است. بررسی و تحلیل جهت کشف معناها و کارکردهای شیر سنگی و نقوش آن‌ها در بستر فرهنگی جامعه بختیاری، مقصد و هدف این رویکرد است. طبقه‌بندی انواع شیرهای سنگی، نقوش و چیستی و چرایی آفرینش آن‌ها، پرسش اصلی این پژوهش است. برخی از یافته‌های این پژوهش شامل موارد زیر است: آفرینش شیرها صرفاً جنبه یادبودی و به جهت گرامی‌داشت یاد و نام و خاطره مردان شجاع و دلیر در ایل بوده‌است. شیرهای سنگی به دو نوع قدیمی(انتزاعی) و جدید(طبیعی و رئال)، تقسیم‌بندی می‌شود. شیرهای انتزاعی به‌صورت ایستاده و به پشت خوابیده، دارای انواع نقوش و تزئین، چهره‌ای آرام و خنثی و جثه‌ای کوچک و متوسط و شیرهای امروزی به‌صورت نشسته و ایستاده، فاقد نقش و تزئین و دارای چهره‌ای خشمگین است. امروزه با گذشت زمان، شیر سنگی علاوه بر استفاده نمادین و یادبود، به‌عنوان یک عنصر تزئینی و دکوراتیو در دکوراسیون داخلی مختلف مورد استفاده قرارمی‌گیرد. تحقیق حاضر از نوع کیفی و توصیفی- تحلیلی و شیوه گردآوری داده‌ها، کتابخانه‌ای و میدانی است.