قالی دست بافت ایران به عنوان هنر بومی و ملی و متن فرهنگی جامعه، امروزه با مشکلات و چالش های متعددی مواجه است. تبیین دلایل این مشکلات یا بخشی از آن ها، علی رغم حضور این محصول فرهنگی در زندگی اجتماعی، کمتر از منظر جامعه شناسی بررسی شده است. نظریۀ عمل بوردیو یکی از مهم ترین نظریات در حوزۀ جامعه شناسی هنر است که امکان تحلیل حوزه های مختلف هنری را فراهم آورده است. واکاوی و تلاش برای صورت بندی میدان قالی مطابق با این نظریه، موضوع این پژوهش است. از آنجا که قالی دست بافت شامل میدان های متعدد است، در این پژوهش سه میدان بازار )تولیدکنندگان و صادرکنندگان عمده(، طراحان و بافندگان که بیش از سایر میدان ها در قاب این نظریه و منظومۀ بوردیو نزدیک است، مطالعه شده است. از این رهگذر، هنر قالی بافی و قالی دست بافت مطابق با مبانی نظریۀ کنش بررسی و تحلیل می شود. برخی از یافته های پژوهش عبارت اند از: از میان میدان های قالی، میدان بازار از دایرۀ وسیع تری برخوردار است و به بینش و نظر بوردیو در ارتباط با میدان و کنشگران و تلاش برای کسب قدرت و سرمایه نزدیک تر است. کنشگران این میدان ضمن تعلق داشتن به طبقۀ مرفه و برخوردار از انواع سرمایه ها، در تلاش و رقابت و اعمال قدرت و خشونت نمادین با یکدیگر برای کسب سرمایه و منابع بیشتر هستند. کنشگران طراح و بافنده در زمرۀ طبقات میانی و فرودست و محروم از سرمایه ها و دیگر منابع هستند. در میدان طراحان و بافندگان، ضمن تلاش بازیگران برای کسب سود، رقابت و قدرت نمادین شکل نمی گیرد؛ زیرا ماهیت طبقه، نوع پیشه و جایگاه این عاملان و درنهایت میزان کسب سرمایه و درآمد آن ها قابل توجه و هم تراز با طبقۀ بازار نیست. همچنین ضمن اذعان به ضرورت بررسی تأثیر میدان های دیگر بر قالی، بنا به وسع خویش نشان داد میدان قالی دست بافت ایران، دارای آشفتگی و عدم شفافیت است و استقلال لازم، قدرت اعمال نیرو و منازعه برای توزیع یا همسان کردن سرمایه ها را در همۀ میدان های مختص به خود ندارد.
