1403/08/13
مهدی جاویدشاد

مهدی جاویدشاد

مرتبه علمی:
ارکید: https://orcid.org/0000-0003-1901-1458
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 57223873393
دانشکده:
نشانی: دانشگاه اراک- گروه زبان و ادبیات انگلیسی
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
نظریه ستیزی و نئوپراگماتیسم در اندیشۀ استیون نَپ و والتر بن مایکلز
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده
کلیدواژه‌ها
نظریه ستیزی، کلان نظریه، خوانش انتقادی، استیون نَپ، والتر بن مایکلز
سال 1398
مجله فصلنامه نقد ادبي
شناسه DOI
پژوهشگران مهدی جاویدشاد ، علیرضا نیکویی

چکیده

امروزه یکی از بنیادی­ترین و بحث­برانگیزترین مباحث نظری در حوزه نقد ادبی اجتناب از کلان­نظریه در خوانش­های ادبی است. نظریه­پردازان برجستۀ این حوزه که با عنوان نئوپراگماتیست­ها شناخته می­شوند، تری ایگلتون، استنلی فیش، استیون نَپ و والتر بن مایکلز نام دارند و تأکیدشان بر این است که امروزه مسیر نقد و نظریه از اهداف اولیه خود در اوایل قرن هجدهم درجهت ارتقای عدالت اجتماعی منحرف و به بت واره­ای تبدیل شده است که به خودی خود جامعه سلسله­مراتبی را تقویت و بازتولید می­کند. در دهه 1980م، شاهد اوج مباحث و خوانش­های نظری در قلمروی مطالعات ادبی بودیم؛ اما در همین دهه مباحث ضدنظری و نظریه به اوج خود می­رسد و آرای نَپ و مایکلز را یکی از بیانیه­های کلیدی خود بر می­شمرد. نَپ و مایکلز معتقدند که مباحث نظری از انفصال مباحثی تجزیه­ناپذیر مانند معنا ـ نیت، زبان ـ کنش­گفتار و نظریه ـ عمل به وجود آمده­ و مسبِب پیدایش «تجارت نظری» شده اند. از نظر این دو منتقد با توجه به اینکه دغدغه­های مربوط به نویسنده مسائلی «تجربی»­اند، واکنش نظری به این مسائل نه تنها راهکاری ارائه نمی­کند، بلکه صرفاً یک «اغوای نظری» است. در این مقاله سعی شده است تا با مرور فشرده آرای متفکران درباب نظریه و مفاهیم هم بسته آن، مانند ضدنظریه، فرانظریه و پساتئوری، به طور خاص به اندیشه های این دو پرداخته شود، واکنش­ها به آن ها و خطاهای موجود در استدلالشان مرور گردد و در پایان نیز پیام مقالۀ نَپ و مایکلز برای جامعۀ ادبی کشورمان مورد بررسی قرار گیرد.