احمد چهرقانی

هدف از نگارش مقاله حاضر، بررسی تطبیقی نظام‌های اقتصادی سرمایه‌داری، سوسیالیسم و اسلام از دیدگاه شهید مطهری است. روش تحقیق از نوع کیفی و اسنادی است. از این‌رو با توجه به اندیشه‌های استاد مطهری که به صورت مکتوب موجود است، مؤلفه‌ها یا ویژگی‌های هر کدام از این سه نظام اقتصادی، که صریحاً در تألیفات ایشان بدان اشاره شده است، شامل: (1) مالکیت، (2) ارث، (3) اختلاف افراد در ثروت و مالکیت، (4) ربا و (5) تشکیل کارتل و تراست، را انتخاب کرده، ابتدا جایگاه هر مؤلفه را در هر یک از سه نظام اقتصادی جداگانه بررسی می‌کنیم و در نهایت به مقایسه آنها در سه نظام اقتصادی می‌پردازیم. نتایج گویای آن است که نظام اقتصادی اسلام با تکیه بر آیات و روایات اسلامی، ضمن تأیید مزایای نظام‌های سرمایه‌داری و سوسیالیسم، موارد ضعف آنها را رد می‌کند. بر این اساس، نظام اقتصادی اسلام نسبت به دو نظام مذکور چارچوب بهتری برای پیشرفت دنیوی و اخروی بشر ارائه می‌کند.