1403/02/20
مرتضی نادری

مرتضی نادری

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید: https://orcid.org/0000-0002-7578-4159
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده کشاورزی و محیط زیست
نشانی: دانشگاه اراک، گروه محیط زیست
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
امکان سنجی انتقال گونه کل از منطقه حفاظت شده خانگرمز تویسرکان به مناطق حفاظت شده لشکر در ملایر و ملوسان نهاوند
نوع پژوهش
طرح پژوهشی خاتمه‌یافته
کلیدواژه‌ها
انتقال گونه ها، احیای زیستگاه، حفاظت، کل و بز
سال 1397
پژوهشگران مرتضی نادری

چکیده

یکی از راه های مدیریت و حفاظت از حیات وحش به ویژه گونه های چون علفخواران بزرگ جثه، احیای آنها در اراضی اجدادی می باشد. در این راستا با توجه به این که گذر زمان تغییراتی اساسی را در ساختار فیزیوگرافیکی محیط ایجاد می نماید و همچنین سازگاری های متفاوتی در جمعیت مبدا نسبت به زیستگاه جدیدی نیاز است، نقل و انتقال افراد یک گونه باید با مطالعه علمی تفصیلی همراه باشد. منطقه خانگرمز یکی از مناطق حفاظت شده ای است که جمعیت نسبتا قابل ملاحظه ای از کل و بز در آن وجود دارد و منبعی ایده ال برای تغذیه سایر مناطق حفاظت شده مجاور می تواند قلمداد شود. طرح انتقال تعدادی از افراد این گونه به منطقه حفاظت شده ملوسان و لشگردر در اوایل سال 1397 طرح شده و مطالعات میدانی آن در تابستان و پاییز همان سال صورت پذیرفت. در این پژوهش پس از برداشت داده های میدانی و سرشماری جمعیت ها در مناطق مذکور و همچنین مرور وسیع منابع منتشر شده در داخل و خارج از کشور و بررسی تجربیات مختلف در زمینه انتقال گونه های بزرگ جثه، مقدمات انتقال فراهم گردید. در این مطالعه با تکیه بر روش های تحلیل انتشار و توزیع همانند رگرسیون منطقی موثرترین متغیرهای زیستگاهی تاثیرگذار بر انتخاب زیستگاه توسط این گونه مورد بررسی قرار گرفت. تلاش گردید ویژگی های مطلوب زیستگاهی گونه در زیستگاه مبدا با دو زیستگاه مقصد مورد مقایسه قرار گرفته و با بررسی نسبت های سنی و جنسی جمعیت در زیستگاه مبدا امکان زنده گیری و انتقال تعدادی از افراد مورد بررسی قرار گیرد. به طور کلی نتایج این پژهش حاکی از آن است که متغیرهای توپوگرافیکی همانند جهت جغرافیایی و شیب تاثیر بیشتری در استفاده از زیستگاه توسط گونه در مقایسه با متغیرهای مرتبط با پوشش گیاهی در طول سال دارد. نتایج این بررسی حاکی از آن است که در بین افرادی که برای انتقال انتخاب می گردند میانگین سنی 3 تا 6 سال برای نرها مناسب ترین کلاسه سنی خواهد بود. همچنین نسبت انتقال نرها به ماده ها معادل دو به سه مطلوب ترین وضعیت می باشد. با در نظر گرفتن جمیع جوانب انتقال و اثرات منفی محتمل در زنده گیری و انتقال به نظر می رسد بهمن ماه بهترین زمان زنده گیری و انتقال می باشد. فعالیت های فرهنگی در روستاهای موجود در منطقه و انتخاب محیط بانان از این مناطق مسلماً نتیجه بخش خواهد بود.