1403/02/20
مرتضی نادری

مرتضی نادری

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید: https://orcid.org/0000-0002-7578-4159
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده کشاورزی و محیط زیست
نشانی: دانشگاه اراک، گروه محیط زیست
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
برنامۀ مدیریت کاربردی جمعیت گرگ در مناطق مشکین شهر
نوع پژوهش
طرح پژوهشی خاتمه‌یافته
کلیدواژه‌ها
تقابل منافع انسانی و حیات وحش
سال 1394
پژوهشگران مرتضی نادری

چکیده

گرگ خاکستری (Canis lupus) به عنوان یکی از طعمه خواران راس در هرم های غذایی نقش کلیدی در اکوسیستم ایفا می نماید و حذف یا انقراض چنین گونه هایی می تواند کل ساختار اکوسیستم را متزلزل سازد. با این حال از دیرباز تا کنون بین این گونه کلیدی در اکوسیستم ها و منافع انسانی تقابل وجود داشته است. مدیریت این تقابل در مناطق مختلف کشور می تواند علاوه بر حفظ این گونه مهم از خسارات وارده به منافع انسانی نیز جلوگیری به عمل آورد. اولین گام در این برنامه شناخت ویژگی های زیستی و بوم شناختی گرگ و تفاوت آن بین سگ و سگ گرگ می باشد. این روزها کاهش طعمه های طبیعی گوشتخواران باعث شده است تا آنهایی که توان تغییر در رژیم غذایی را دارند به سمت حاشیه شهرها و روستاها جلب شده و ناخواسته مشکلاتی را برای انسان ها فراهم آورند مشکلاتی از قبیل حمله به دام ها و حمله به انسان ها. بنابراین شناسایی نقاط با ریسک بالا برای حملات گرگ، شناسایی علل جذب گرگ به سکونتگاه های انسانی و ارتقای کیفیت زیستگاه این گونه نقش بسیار پر رنگی در کاهش تقابل خواهد داشت. در این طرح پژوهشی با مدل سازی نقاط حمله گرگ به انسان و دام، مدلی ارائه شده است که می تواند به عنوان نقاط پرخطر مدنظر قرار گرفته و بر اساس آن به کشاورزان و دامداران هشدار داده شود. آگاهی رسانی عمومی از طریق بروشورهای آموزشی می تواند در کاهش این تقابل موثر باشد. مدیریت صحیح پسماندهای خانگی و بیمارستانی و عدم دپوی آن در مناطق انتقال یا دفن گاه ها بسیار در کاهش این تقابل ها می تواند موثر باشد مساله ای که در طرح های صورت گرفته کشابه در سایر استانها نیز مورد تایید قرار گرفته است. یکی از نقاط بحرانی در این خصوص دفنگاه مشکین شهر می باشد که نیاز به توجه خاص دارد. به طورکلی برای کاهش زیان های وارده به منافع انسانی روش های مختلفی وجود دارد. حذف گرگ از طریق طعمه های مسموم یا اسلحه اگرچه در کوتاه مدت ممکن است رضایت دامداران و ... را فراهم آورد اما به لحاظ تبعات جبران ناپذیر بوم شناختی راهکار قابل توصیه ای نیست. یکی از بهترین روش ها از نظر هزینه و سادگی انجام آن استفاده از پرچم های رنگی به تعداد فراوان برای دور کردن گرگ ها باشد به ویژه در مزارع. استفاده از سگهای آموزش دیده بهترین راه حل برای مقابله با حملات گرگها به انسان و دام خواهد بود. موانع و فنس های الکتریکی، موانع شیمیای