1403/02/22
محمد ابراهیمی راد

محمد ابراهیمی راد

مرتبه علمی: استادیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده علوم انسانی
نشانی: دانشگاه اراک - گروه معارف اسلامی
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
حقیقت و قلمرو علم امام از منظر قاضی عبدالجبار و فخر رازی و علامه طباطبایی
نوع پژوهش
پایان نامه های تقاضا محور و غیر تقاضا محور
کلیدواژه‌ها
قلمرو ، امام ، علم امام ، قاضی عبدالجبار ، فخر رازی ، علامه طباطبایی
سال 1394
پژوهشگران رحیم لطیفی(استاد راهنما)، محمد ابراهیمی راد(استاد مشاور)، محمد صادق موحدیان(دانشجو)

چکیده

این رساله به بیان دیدگاه علامه طباطبایی (ره) و فخر رازی و قاضی عبدالجبار درباره گستره و قلمرو علم امام پرداخته است . از نظر علامه طباطبایی ، قلمرو علم امام بسیار وسیع و گسترده است که شامل علم به همه احکام ، عقاید و همه موضوعات و حقایق گذشته و حال و آینده می شود و نیز امام هم از علم ظاهری بشری و هم از علم باطنی الهی و لدنی برخوردار است ؛ زیرا شأن و وظایف مهم او اقتضا و استدعای چنین علمی را دارد ؛ همان گونه که برای انبیاء لازم وضروری است و نیز علم امام خطا ناپذیر و معصومانه است . قاضی عبدالجبار و فخر رازی به دلیل نگاه ساده و ظاهری به امام ، علم او را محدود به امور دین و سیاست و از نوع علم اجتهادی مقرون به خطا می دانند. و برای امامت شأن و جایگاه زمینی و بشری قائلند . قاضی عبدالجبار آگاهی و علم امام به احکام دین را در دو قسم بیان نموده است : قسم اول ، مواردی است که با اجتهاد و استنباط حاصل می شود که در این قسم امام باید مجتهد و اهل تحقیق و اجتهاد باشد و گر نه با علماء مشورت کند و صحیح ترین نظر را برگزیند . قسم دوم ،مواردی است که علم و معرفت به آن در منابع است ؛ در این صورت یا باید مستقیم به آن موارد عالم باشد یا راه رسیدن به آن را بلد باشد ؛ چون اقتضای وظایفی که بر عهده او گذاشته شده همین است و گر نه قادر به انجام مسئولیت امامت نخواهد بود . فخر رازی علم امام را در حد اجتهاد مربوط به اصول و فروع می داند و به قلمرو و گسترده ای که شامل علم به موضوعات و تفاصیل و نوع خاصی از علم مانند علم لدنی و حضوری باشد قائل نیست.