عملکرد سیاسی امام علی(ع) در دوران خلفا، ویژگی‌های خاصی داشته و فضای متفاوتی را در عالم سیاست به‌جود آورده و از سوی اندیشمندان و مستشرقان رویکردها و دیدگاه‌های گوناگونی را به‌همراه داشته است. نگارنده درصدد بررسی و نقد دیدگاه‌های مستشرقان دربارۀ رفتارهای سیاسی امام علی(ع) در دوران خلفای سه‌گانه است. این پژوهش با روش تاریخی و توصیفی ـ تحلیلی به این نتیجه رسید که برخی از مستشرقان، سیرۀ سیاسی امام علی(ع) را به اتهاماتی همچون ضعف در اندیشۀ سیاسی، عدم محاسبه‌گری و ساده‌انگاری و اقدام به کارشکنی در قبال برخی از خلفا معرفی کردهاند؛ اما این موارد بر نگرشی مادی‌گرایانه و سوگیرانه مبتنی است و رفتارهای سیاسی امام علی(ع) بر پایۀ اصول انسانی و مبانی بنیادین اسلامی قابل ارزیابی است. دراین‌حال برخی از مستشرقان نیز با نگاهی منصفانه و مثبت، رفتارهای سیاسی امام علی(ع) در مواجهه با خلفا را به اقدام برای حفظ اتحاد مسلمین، صداقت‌محوری و هم‌کاری ضابطه‌مند با خلفا تحلیل کردهاند.
