پژوهش پیشِ رو، حاصل جستجوی میدانی برای یافتن و مطالعه طرح‌های بازمانده از زمان حیات و رونق قالی‌بافی در مهاجران و معرفی آن‌هاست. مهاجران، از روستاهای ارمنی‌نشین و یکی از مهم‌ترین کانون‌های بافندگی اراک در گذشته بود که امروزه کالبد روستا و هنر قالی‌بافی آن از بین رفته است. قالی مهاجران ضمن تأثیرپذیری از نظام بافندگی اراک، دارای طرح و نقشه‌ای با هویت مختص به خویش می‌باشد که تاکنون در منظومه پژوهش وارد نشده و جامعه پژوهش از مطالعه و معرفی آن غفلت ورزیده است. بنابراین بازشناسی و بررسی ابعاد فنی و زیباشناختی قالی مهاجران هدف این پژوهش است. از این رهگذر، با جستجو در پایگاه‌های دارنده قالی ایران، تعداد 31 نمونه متفاوت و متنوع از میان شمار زیادی از قالی‌های مهاجران انتخاب و جهت تحلیل و معرفی، مطالعه و بررسی شدند. براین اساس، پرسش اصلی این است که ابعاد فنی و زیبایی‌شناختی قالی مهاجران کدام است؟ خلاصه یافته-های پژوهش چنین است: در قالی مهاجران، صرفاً از نقوش گیاهی انتزاعی و تجریدی در قالب گل‌دسته‌ها و بوته‌ها و هم‌چنین گل-دان‌های گنبدی و محرابی‌شکل به‌صورت ترکیب‌بندی انتشار، نقش‌پردازی شده‌اند. هم‌چنین سازه مرکزی یا نقش‌مایه ترنج به‌صورت صلیب‌گون و شبیه به آن‌چه در قالی لیلیان دیده می‌شود، وجود دارد. به‌واقع ساختار و ماهیت قالی مهاجران به‌ویژه در طراحی و قاب‌بندی و فضاسازی نقش‌مایه‌ها بسیار شبیه و نزدیک به قالی لیلیان در خمین است و این نشان‌دهنده حفظ ویژگی‌های صوری و دیداری طرح‌ها و نقشه‌های قالی‌های ارمنی‌باف ایران است که شاید ریشه در قالی ارمنستان به‌عنوان خاستگاه نخستین این قالی‌ها باشد. این پژوهش از نوع کیفی و توسعه‌ای و روش تحقیق توصیفی - تحلیلی است. هم‌چنین شیوه گردآوری داده‌ها، جسستجو در بازار اراک و مجموعه‌های معتبر جهانی است.
