منصور قربان پور

از گونههای اندمیک دارویی (Pycnocycla bashgardiana Mozaffarian) مقدمه: گیاه سگدندان بشاگردی در استان هرمزگان می باشد. به دلیل وجود ماده با ارزش میریستیسین در اندامهای این گیاه، از آن به صورت دم کرده در درمان برخی بیماریها استفاده میشود. هدف: بررسی میزان و نوع ترکیبات اسانس سرشاخه گیاه در مراحل مختلف فنولوژیکی شامل رویشی، آغاز گلدهی، گلدهی کامل و بذردهی. روش بررسی: اسانس نمونهها مشخص گردید. نتایج: بیشترین بازده GC/MS و GC توسط کلونجر استخراج شد و ترکیبات آن بوسیله دستگاه 2 درصد( مربوط به آغاز گلدهی گیاه است. بازده اسانس در مراحل رویشی، گلدهی کامل و زمان / اسانس ) 22 0 درصد محاسبه شد. به طور کلی، 39 ترکیب در اسانس گیاه شناسایی شد / 1 و 74 /54 ،0/ بذردهی به ترتیب 64 که برخی از این ترکیبات تنها در یک مرحله از رشد گیاه و برخی نیز در هر چهار مرحله وجود داشتند. مقایسه ترکیبات اسانس نشان داد که در همه مراحل 6 ترکیب پاراسیمن، سیس بتا اوسیمن، میریستیسین، سابینن، ترانس بتا اوسیمن و ایزومیریستیسین از ترکیبات اصلی میباشند. میریستیسین در تمام مراحل به عنوان یکی از سه ترکیب 8 و در / 12 ، گلدهی کامل 6 / 52 ، آغاز گلدهی 8 / با درصد بالا بوده به طوری که مقدار آن در مرحله رویشی 71 بذردهی 17 درصد مشاهده شد. نتیجهگیری: بر اساس نتایج این تحقیق، بیشترین میزان میریستیسین در مرحله رویشی و قبل از رسیدن گیاه به مرحله گلدهی است. درحالیکه بیشترین میزان ترانس بتا اوسیمن و سیس بتا اوسیمن در مرحله گلدهی و بیشترین میزان ایزو مریستیسین، سابینن و پاراسیمن در مرحله بذردهی گیاه میباشد.