منصور قربان پور

در این مطالعه ارزیابی تنوع سوماکلونال در نمونه های حاصل از ریزازدیادی گیاه گل محمدی با استفاده از کشت بافت به وسیله دو نوع نشانگر SCOT و ISSR بررسی شد. سرشاخه های جوان در محیط کشت پایه MSبا غلظت های متفاوتی از هورمون های(BAP،GA3، 2,4-D) کشت شدند و تاثیر ترکیبات هورمونی و نوع محیط کشت بر تعداد شاخه ها، طول ساقه و تعداد برگ در گیاه داروئی گل محمدی مورد بررسی قرار گرفت. بیشترین تعداد شاخه مربوط به تیمار هورمونی BAP 1.75 و در ترکیب با 1میلی گرم در لیتر GA3 بود. بیشترین طول ساقه در تیمار شاهد(T1) مشاهده شد و همچنین بیشترین تعداد برگ متعلق به تیمار هورمونی BAP 1.75 ,GA3 1, 2,4-D 4 بود. بررسی تنوع سوماکلونال در شرایط مختلف کشت و واکشت ها با استفاده از نشانگرهای ISSR و SCOT نشان دهنده الگوی نواری متفاوت در بین ریز نمونه-های حاصل از محیط ها و واکشت های مختلف بود. از چهار آغازگر ISSR وهفت آغازگر SCOT به ترتیب 26 و 66 باند پلی مورف حاصل گردید. متوسط تعداد باندهای چند شکل در آغازگر SCOTبرابر 42/9 و در آغازگر ISSR برابر 5/6 به ازای هر آغازگر برآورد گردید. دندروگرام حاصل از تجزیه کلاستر بر اساس کل داده ها، بر اساس الگوریتم NEIGHBOR JOINING و ضریب فاصله Dice انجام شد. بیشترین مقدار شاخص محتوای اطلاعات چندشکل(PIC) مربوط به پرایمر UBC840 برابر 49/0 و پرایمر SC18 برابر 47/0 می باشد. به نظر می رسد که تنوع ژنتیکی القاء شده در نمونه ها با افزایش تعداد واکشت ها افزایش یافته است. نتایج نشان داد که روش مورد استفاده در این مطالعه، روشی مناسب برای بررسی تنوع سوماکلونال و آغازگرهای بکار رفته جهت بررسی تنوع ژنتیکی به خوبی توانسته است این تنوع را آشکار سازد.