2024 : 5 : 11
Hamid Reza Roosta

Hamid Reza Roosta

Academic rank: Professor
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6110-8144
Education: PhD.
ScopusId: 23036696800
Faculty: Agriculture and Environment
Address: Arak University
Phone:

Research

Title
تاثیر طیف‌های مختلف نور تکمیلی بر کاهش اثرات تنش‌ قلیاییت و شوری در گیاه توت فرنگی
Type
Thesis
Keywords
تنش غیر زیستی، شاخص‌های رویشی و زایشی، کیفیت نور، LED، دستگاه فتوسنتزی
Year
2023
Researchers Mohammad Reza Malekzadeh Shamsabad(Student)، Hamid Reza Roosta(PrimaryAdvisor)، Majid Esmaeilizadeh(PrimaryAdvisor)، Mohamad Hazem Kalaji(Advisor)، Piotr Dabrowski(Advisor)

Abstract

استفاده از طیف‌های مختلف نور تکمیلی یک رویکرد جدید بالقوه برای افزایش انعطاف‌پذیری گیاه در شرایط تنش‌های محیطی است. هدف از این آزمایش بررسی اثر طیف‌های مختلف نور تکمیلی بر رشد و نمو گیاهان توت‌فرنگی در شرایط تنش شوری و قلیاییت بود. گیاهان در گلخانه در نور محیط رشد کردند و در طول مراحل رشد تحت تیمار طیف‌های نور آبی (460 نانومتر)، قرمز (660 نانومتر)، آبی/قرمز (1:3) و سفید (400-700 نانومتر) قرار گرفتند. تیمارهای تنش شامل: کنترل (بدون تنش)، قلیاییت (40 میلی مولار NaHCO3)، شوری (80 میلی مولار NaCl) و شوری/قلیاییت بودند. نتایج نشان داد که رشد رویشی و زایشی، پارامترهای کلروفیل فلورسانس، محتوای نسبی آب برگ و پارامترهای بیوشیمیایی میوه (شامل .......) با افزایش غلظت بی‌کربنات سدیم کاهش یافت. حداکثر عملکرد کوانتومی و پارامترهای Fv/Fm، PI، Fv، Fm، Area، Fv/F0 در همه ارقام با افزایش بی‌کربنات سدیم، به ویژه در رقم کاماروسا کاهش یافت، در صورتیکه پارامتر F0 با افزایش بی کربنات سدیم افزایش یافت. طبق نتایج آزمایش اول، ارقام پاروس و کاماروسا به ترتیب متحمل‌ترین و حساس‌ترین ارقام به تنش قلیاییت بودند. در آزمایش دوم، تنش شوری و قلیاییت باعث کاهش صفات رویشی و زایشی، SPAD، RWC، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و آهن و افزایش برگ‌های کلروزه، نوک سوخته، خشک و جذب سدیم در هردو رقم پاروس و کاماروسا شد. طیف‌های نور قرمز و آبی/قرمز در مقایسه با سایر طیف‌ها تأثیر بیشتری در کاهش اثرات تنش داشتند. نور آبی/قرمز بیشترین تأثیر را بر ویژگی‌های زایشی داشت. تنش شوری و قلیاییت باعث کاهش جذب CO2 و کارایی مصرف آب شد و نور قرمز و آبی/قرمز به طور معنی‌داری این پارامترها را افزایش داد. تنش شوری و قلیاییت باعث افزایش باندهای L و K در نمودار OJIP کلروفیل فلورسانس و کاهش معنی‌دار شاخص‌های عملکرد و پارامترهای عملکرد کوانتومی نسبت به تیمار شاهد شد و نور قرمز و آبی/قرمز تاثیر مثبتی بر این باندها داشتند. در آزمایش سوم، تیمارهای تنش شوری و قلیاییت و به ویژه ترکیب آنها سبب کاهش معنی‌دار صفات رویشی، زایشی، جذب عناصر کلسیم، منیزیم، پتاسیم، آهن، منگنز، روی و مس نسبت به تیمار شاهد شد. اگرچه شرایط تنش تاثیر مخربی بر پارامترهای تبادل گاز داشتند اما تیمارهای نور تکمیلی و به ویژه نور قرمز و آبی/قرمز سبب کاهش اثرات تنش شدند. شرایط تنش همچنین سبب نزول منحنی کلروفیل فلورسانس سریع شدند اما تیمارهای نور تکمیلی آبی، قرمز و ترکیب آنها تاثیر مثبتی بر این منحنی نسبت به سایر تیمارهای نوری داشتند. پارامترهای JIP TEST نشان دادند که تیمارهای نور تکمیلی آبی، قرمز و آبی/قرمز به طور قابل توجهی سبب کاهش اثرات تنش شدند. به‌طور‌کلی می‌توان نتیجه گرفت که استفاده از طیف‌های قرمز، آبی و ترکیب آنها می‌تواند مقاومت گیاهان را در برابر شرایط تنش شوری و قلیاییت افزایش دهد و احتمالا می‌تواند به عنوان یک استراتژی در کاشت گیاهان در شرایط تنش اتخاذ شود.