این مطالعه با رویکرد فراگفتمان مدار به تجزیه و تحلیل رفتار منظورشناختی نقش نماهای تفصیلی و تقابلی گفتمان در متون نقد ترجمه پرداخته است. تحقیقات فراگفتمانی نشان داده اند که تفاوت گسترده بین معنای گزاره ای و رفتارهای مختلف منظورشناختی نقش نماهای گفتمان منجر به پیدایش ابهام در تعاملات انسانی می شود. بافت خلاق، پیچیده، و چند لایه ساختار گفتمان منشاء این تنوع رفتار منظورشناختی است. فرایند کاربردی شدگی از آثار آن است که در چارچوب آن معنای نقش نماها دائما تغییر می کند تا به معانی تعاملی جدید در گفتار دست یابند. تحلیل این نظام، منابع کارامد آموزشی و پژوهشی در حوزه تولید و کشف دانش و مهارت های گفتمانی را در اختیار جامعه علمی، آموزشی، اجرایی، و پژوهشی قرار می دهد. این مطالعه توصیفی-کیفی با استفاده از دو الگوی تحلیلی فریزر (2006) و برینتن (1996) و بر اساس نمونه گیری تصادفی خوشه ای از نقدهای ترجمه منتشر شده در بازه زمانی سه دهه انجام شده است. نتایج نشان داد که تمام نقش نماهای تفصیلی و تقابلی در پیکره این پژوهش تحت تاثیر فرایند کاربردی شدگی قرار گرفته اند و نقش نماهای واو، اما، و ولی دارای بیشترین نقش منظورشناختی بودند. همچنین، یک چارچوب تعاملی و منظورشناختی شش وجهی برای ساختار گفتمان نقد ترجمه کشف گردید. علاوه براین، نقش نماهای تفصیلی و تقابلی در سه قلمرو گفتمانی اندیشگانی، کنشی، و اطلاعات به ایفای نقش پرداختند. بر این اساس، این عناصر فراگفتمانی همیشه تحت تاثیر تعامل بین متغیرهای بافتی قرار دارند و این تعامل زمینه پیدایش استنباطات جدید، پیچیده، و خلاق را فراهم می کند که همان فرایند کاربردی شدگی است و دایما در حال تغییر و نوآوری می باشد.
