1403/09/13
علی خدیوی

علی خدیوی

مرتبه علمی: استاد
ارکید: https://orcid.org/0000-0001-6354-445X
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 43661256800
دانشکده: دانشکده کشاورزی و محیط زیست
نشانی: دانشگاه اراک، گروه مهندسی باغبانی
تلفن: 086-32623022

مشخصات پژوهش

عنوان
مطالعه ساختار و تنوع ژنتیکی جمعیت های بنه (Pistacia atlantica Desf.) در جنگل های زاگرس
نوع پژوهش
پایان نامه های تقاضا محور و غیر تقاضا محور
کلیدواژه‌ها
تجزیه واریانس مولکولی؛ جریان ژنی؛ ژنتیک جمعیت؛ بنه؛ SSR؛ حفاظت در محل
سال 1396
پژوهشگران نقی شعبانیان(استاد راهنما)، علی خدیوی(استاد مشاور)، محمد شفیع رحمانی(استاد مشاور)، هانیه شاه قبادی(دانشجو)

چکیده

ایران همواره یکی از مراکز اصلی تنوع ژنتیکی گونه های جنس Pistacio به شمار می آید، چرا که علاوه بر برخورداری از تعداد زیادی ارقام باغی کاشته شده، در بخش وسیعی از جنگل های زاگرس آن در غرب، فرم وحشی این جنس در دامنه وسیعی از رویشگاه های دارای تنوع اقلیمی زیاد می روید. گونه بنه (Pistacia atlantica) گونه ای خزان کننده، دوپایه و بادگرده افشان از خانواده آناکاردیاسه که از اهمیت اکولوژیکی و اقتتصادی بالایی برخوردار است. اما متأسفانه این گونه به شدت در معرض فرسایش ژنتیکی است و بدین ترتیب دانش تنوع و ساختار ژنتیکی آن برای طراحی و تدوین برنامه های کارآمد کاربردی مدیریت حفاظت ژرم پلاسم آن بسیار ضروری و سودمند است. در این تحقیق، ساختار و تنوع ژنتیکی درون- و بین جمعیتی 15 جمعیت متشکل از 181 ژنوتیپ از P. atlantica در جنگل های زاگرس شمالی با استفاده از 14 لوکوس توالی تکراری ساده هسته ای (nSSR) ارزیابی شد. تجزیه داده های به دست آمده از لوکوس های ریزماهواره ای نشان داد که سطح تمایز ژنتیکی جمعیتی ضعیفی بین جمعیت های مورد مطالعه وجود دارد (132/0 = GST). همچنین بر اساس تجزیه واریانس مولکولی (AMOVA) داده های به دست آمده از لوکوس های مورد مطالعه نشان داد 36 درصد از تنوع ژنتیکی آشکارشده ناشی از تنوع ژنتیکی بین جمعیت هاست، که خود بیانگر این است که بخش عمده تنوع ژنتیکی در درون جمعیت های مورد مطالعه وجود دارد (64 درصد). بر اساس لوکوس های توالی تکراری ساده مقدار جریان ژنی (Nm) 472/2 ژنوتیپ در هر نسل برآورد شد که نشان دهنده وجود سطح بالای جریان ژنی بین جمعیت های مورد مطالعه است. همچنین بر اساس آنالیز دندروگرام مبتنی بر داده های nSSR، رابطه واضح اما غیرمعنی دار بین ساختار ژنتیکی جمعیت ها و دوری و نزدیکی جغرافیایی آنها به دست آمد. نتایج حاصل از این تحقیق می تواند اطلاعات سودمندی برای فرمولاسیون و تدوین برنامه های حفاظت ژنتیکی (در محل و خارج از محل) و بهره برداری پایدار از ژرم پلاسم این گونه مهم در زاگرس ارائه دهد.